Veče posvećeno karnevalima i dobrotskim pjesmaricama

U prepunoj Galeriji solidarnosti 18. 12. 2013. godine održano je veče posvećeno karnevalu i dobrotskim pjesmaricama, fenomenima iz bogate kulturne istorije Kotora. Jasmina Bajo, bibliotekarka Gradske biblioteke i čitaonice Kotor, otvarajući ovo veče je podsjetila da je misija bibliotekara da uprkos pritisku globalnog tržišta najprofitabilnijih izdanja, na diskretan način ukazuju na prave vrijednosti u litearturi, posebno u nauci, kako bi knjiga, kao temeljna civilizacijska vrijednost, povratila status simbola kulturnog prestiža pojedinca, porodice i sredine. Istakla je da ovo najbolji način afirmacije naše kulturne baštine, jer treba uložiti veliki, ali višestruko isplativ napor, da se ona na dostojan način obradi i prezentuje javnosti.

Stanka Janković Pivljanin, doktorantkinja sa Filološkog fakulteta u Beogradu, predstavila je svoje radove iz oblasti fenomena karnevala sa posebnim osvrtom na tradiciju u Kotoru. Radovi se zasnivaju na arhivskom i terenskom istraživanju karnevala u Kotoru. Duga tradicija kotorskih karnevalskih svečanosti i njenih pratećih manifestacija, prisustvo i uticaji stranih kultura, prije svega romanskih, pružaju mogućnost za interdisciplinarno istraživanje kulturnog života ovog grada s dugom i bogatom tradicijom. Karneval, kao društvena manifestacija i vid masovne, popularne kulture, i danas je veoma popularan, štaviše, kao turistička atrakcija i manifestacija u usponu. Međutim, po svojim strukturalnim i semantičkim odlikama karneval je veoma složen folklorni i kulturološki fenomen, koji u svom viševjekovnom trajanju čuva mnogo toga mitskog i folklornog, ali je, s druge strane, i odraz društveno-političkih prilika sredine u kojoj se održava, što ga čini uvijek aktuelnim i svježim. Viševjekovna tradicija karnevala, njegova stalna aktuelnost i prisutnost u narodnom životu, dovela je do toga da iskonske, osnovne, obredne karakteristike gotovo iščeznu, zaborave se, jer mnoge karnevalske radnje, slike, simboli i običaji prenose se s generacije na generaciju, kao podrazumijevani i uobičajeni, pa se više niko i ne pita što one znače, što je zapravo karneval u svojoj osnovi, kako je nastao, iz čega i što predstavlja.

Autorka je kroz primjere iz dugogodišnje tradicije karnevala u Kotoru plastično ilustrovala svoju tezu.

Aleksandra Tomović predstavila je master rad na temu Poetika barokne književnosti na tlu Boke Kotorske. Dobrotske pjesmarice, koji je odbranila na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu.

Dobrotske pjesmarice nastale su u Dobroti tokom XVII, XVIII i XIX vijeka pod uticajem evropske barokne književnosti. One predstavljaju prelaz od narodne ka umjetničkoj poeziji. Pisane su narodnim jezikom, na tadašnjem dobrotskom dijalektu.

Pjesme dobrotskih pjesmarica za temu uglavnom imaju more i plovidbu. To je ono što ovu poeziju čini originalnom i jasno određuje mjesto i okolnosti u kojima je nastajala, kao i autore koji su je stvarali. Značaj ovih pjesmarica je u tome što one posjeduju sve odlike građanske poezije, a samim tim potvrđuju da je i Dobrota u tom periodu bila građanska sredina, a ne samo ruralno naselje.

Dobrotskih pjesmarica nema mnogo i sve se čuvaju u rukopisu. U arhivu crkve Sv. Eustahija se čuva 15 pjesmarica u prepisu don Gracije Ivanovića. Tomovićeva je u svom istraživanju analizirala pjesmarice Pava Kamenarovića i Marka Ivanovića koje joj je ustup
io Zoran Radimir iz Dobrote. Veoma važno je skrenuti pažnju na ovu poeziju dobrotskih pomoraca, koja, iako nema izraženu umjetničku vrijednost, ima izuzetan kulturno istorijski značaj.

Ovo veče je organizovano zahvaljujući Savjetu za mlade Opštine Kotor, Sekretarijatu za kulturu, sport i društvene djelatnosti Opštine Kotor, te OJU Muzeji Kotor - Galerija solidarnosti. Martina Lukšić je učestvovala u muzičkom dijelu programa, a Nikola Todorović, učenik II razreda Pomorske škole u Kotoru je dizajnirao plakate i pozivnice.